2 lutego 2019 roku na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi odbyła się światowa prapremiera opery “Człowiek z Manufaktury” Rafała Janiaka, a 18 maja 2019 roku w historycznej przestrzeni dawnej manufaktury Poznańskiego w Łodzi miała miejsce premiera plenerowa z udziałem kilkutysięcznej widowni. Na Rynku Włókniarek Łódzkich, w znakomicie zrewitalizowanej przestrzeni centrum kulturalno-rozrywkowo-handlowego Manufaktury, w honorowych rzędach zasiadły włókniarki dawnych Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego “Poltex”. Jesienią 2019 roku łódzcy dziennikarze wręczyli Krzysztofowi Korwinowi-Piotrowskiemu i przedstawicielom dyrekcji Teatru Wielkiego w Łodzi Nadzwyczajną ZŁOTĄ MASKĘ za „projekt konkursu na operę współczesną CZŁOWIEK Z MANUFAKTURY o historycznym znaczeniu, zwieńczony spektakularną premierą na scenie teatru oraz pokazem plenerowym na Rynku Manufaktury, który okazał się wydarzeniem o znaczeniu ogólnopolskim.”
W XVII edycji konkursu Złote Spinacze organizowanego przez Związek Firm Public Relations w Polsce, 80-osobowe jury przyznało Złoty Spinacz w kategorii Kultura i Media oraz Srebrny Spinacz w kategorii PR Miejsca, Miasta lub Regionu za promocję “Człowieka z Manufaktury” – pierwszej na świecie opery o mieście. Nagrody odebrali w Warszawie 6 grudnia 2019 roku przedstawiciele 3PR Consulting i Manufaktury.
Pomysł narodził się w 2015 roku, kiedy ówczesny dyrektor Teatru Wielkiego w Łodzi Paweł Gabara poprosił reżysera Krzysztofa Korwina-Piotrowskiego o stworzenie koncepcji konkursu na operę o historii Łodzi oraz wymyślenie tematu nowej opery. Korwin-Piotrowski postanowił sięgnąć po postać Izraela Poznańskiego, który stworzył w Łodzi bawełniane imperium i stał się jedną z najbogatszych osób w Europie. Oprócz wielkiego kompleksu fabrycznego zbudował też pałace, mieszkania dla robotników, szkoły, sierocińce i szpitale. Teatr Wielki – wspólnie z mecenasem, łódzką Manufakturą – ogłosił w 2016 roku konkurs kompozytorski na operę o historii Łodzi “Człowiek z Manufaktury”. Krzysztof Korwin-Piotrowski, pełniący funkcję koordynatora i producenta, zaproponował napisanie libretta znanej i cenionej dramatopisarce Małgorzacie Sikorskiej-Miszczuk, a do jury zaprosił same znakomitości: najsławniejszego po Chopinie polskiego kompozytora prof. Krzysztofa Pendereckiego, dziekan Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Łodzi, wybitną śpiewaczkę prof. Urszulę Kryger, prezes Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena Elżbietę Penderecką, dyrektor Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia Joannę Wnuk-Nazarową, dyrygenta i dyrektora Filharmonii Lubelskiej Wojciecha Rodka, dziennikarza i krytyka muzycznego Aleksandra Laskowskiego, dyrygenta Vladimira Kiradijeva oraz adiunkta w Akademii Muzycznej w Krakowie, dyrygenta i asystenta Pendereckiego dr hab. Macieja Tworka. Do konkursu zgłosiło się 40 kompozytorów z Europy, Azji i Ameryki. 10 października 2017 roku konkurs został rozstrzygnięty. Grand Prix (45 tysięcy złotych) i Nagrodę Publiczności Operowej otrzymał młody kompozytor i dyrygent – Rafał Janiak urodzony w 1986 roku, adiunkt na Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie, laureat wielu nagród, twórca kilkudziesięciu utworów, utrwalonych i wydanych na płytach oraz wielokrotnie emitowanych na antenie Polskiego Radia. Janiak jest również cenionym dyrygentem i dyrekcja TWŁ powierzyła mu funkcję kierownika muzycznego prapremiery „Człowieka z Manufaktury”.
Zastępca dyrektora Teatru Wielkiego w Łodzi Krzysztof Marciniak poprosił Krzysztofa Korwina-Piotrowskiego o dobór realizatorów i wykonawców do prapremiery i opiekę producencką nad spektaklem. Operę wyreżyserował Waldemar Zawodziński, związany od 1992 roku z Teatrem im. Jaracza w Łodzi jako reżyser, scenograf i dyrektor; zrealizował kilkadziesiąt spektakli dramatycznych i około 40 dzieł operowych, w tym megawidowiska plenerowe we Wrocławiu (m.in. Giocondę). Kostiumy zaprojektowała Maria Balcerek – laureatka Złotych Masek oraz Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury dla najlepszego kostiumografa (w 2017 r.). Choreografią i ruchem scenicznym zajęła się Janina Niesobska – laureatka Złotych Masek na Śląsku i w Łodzi. Współpracowała wielokrotnie z teatrami operowymi w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Bytomiu. Krzysztof Korwin-Piotrowski pełnił dodatkowo funkcję asystenta reżysera i razem z Krzysztofem Niemczyckim stworzył projekcje do spektaklu.
„Człowiek z Manufaktury” to opowieść sięgająca do burzliwych wydarzeń w dziejach wielokulturowej łódzkiej metropolii. Pierwszy akt przedstawia epizody z życia XIX-wiecznego fabrykanta Izraela Poznańskiego nazywanego królem bawełny oraz sięga do ważnego wydarzenia, jakim był strajk powszechny robotników przeciwko fabrykantom w 1892 roku (tzw. bunt łódzki). Akcja II aktu toczy się około 100 lat później, na przełomie XX i XXI wieku. Przedstawia działania powojennego dyrektora Zakładów Przemysłu Bawełnianego “Poltex” po upadku PRL-u, proces związany z likwidacją fabryki i wizję przyszłości tego miejsca, znanego obecnie w Europie jako łódzka Manufaktura. Tło historyczno-polityczno-ekonomiczne jest jednak pretekstem do opowieści o: losach mieszkańców Łodzi i metafizycznych doznaniach człowieka w obliczu śmierci, ponadczasowej walce dobra ze złem.
Partie Poznańskiego / Dyrektora śpiewa bas-baryton Stanisław Kierner (artysta nagrodzony przez „Hi-Fi Magazine” za płytę z utworami Witolda Lutosławskiego, nagrał też cykl pieśni „Winterreise” Schuberta, jest adiunktem na Akademii Muzycznej w Łodzi, doskonalił swe umiejętności w Brukseli i Paryżu). Jako Zofię usłyszeliśmy mezzosopranistki: Agnieszkę Makówkę (czołową solistę Teatru Wielkiego w Łodzi, absolwentkę Akademii Muzycznej w Łodzi i słynnego Uniwersytetu Mozarteum w Salzburgu, laureatkę wielu nagród, obsadzoną w ostatnich sezonach w ponad 20 tytułach operowych, w tym w spektaklach prapremierowych) i Małgorzatę Walewską, występującą na scenach operowych wielu krajów świata, m.in.: USA (Metropolitan Opera), Hiszpanii, Wielkiej Brytanii (Royal Opera House), Niemiec, Włoch, Meksyku, Portugalii; w zestawieniu amerykańskiego tygodnika „Time” była wymieniona wśród 10 najsławniejszych Polaków, w 2016 roku została nagrodzona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W roli Przybysza / Prokuratora występują: Michał Barczak – absolwent Szkoły Baletowej w Poznaniu i Szkoły Filmowej w Łodzi oraz Wojciech Pszoniak – słynny aktor filmowy i teatralny, z Łodzią związany m.in. dzięki kreacji Moryca w kultowym filmie „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy, zagrał także w „Weselu”, „Dantonie” i „Korczaku” Wajdy, ma apartament swojego imienia w łódzkim hotelu Grand i gwiazdę na ulicy Piotrkowskiej; występował w teatrach w Paryżu, Londynie (na West Endzie) i Lozannie. Gra w filmach polskich i francuskich. W postać Konia-Marynarza wcielają się kontratenorzy: Jan Jakub Monowid (zdobywca dwóch Fryderyków, laureat Gianni Bergamo Classic Music Award we Włoszech oraz Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury w kategorii „najlepszy śpiewak”) i Michał Sławecki (występuje na scenach polskich teatrów operowych oraz na estradach w Europie, Afryce i Azji). Baronem de Hirschem są: Grzegorz Szostak (bas związany z Teatrem Wielkim w Łodzi, współpracuje ze scenami operowymi w Warszawie, Gdańsku, Szczecinie i Białymstoku oraz z estradami wielu filharmonii) i Robert Ulatowski (solista TWŁ, związany wcześniej z Warszawską Operą Kameralną i Operą Dolnośląską, wystąpił w wielu krajach Europy). Partię Lekarza śpiewa Rafał Pikała. Partię Córki / Robotnicy wykonują Aleksandra Borkiewicz oraz Aldona Orzeł-Sztabińska, a w Syna wcielają się Przemysław Cierzniewski i Adam Józef Węgliński. Solistom towarzyszą: Chór, Balet i Orkiestra Teatru Wielkiego w Łodzi pod dyrekcją Rafała Janiaka.
