Dwa razy B na urodziny Sinfonii Varsovii

11.04.2021, Dominika Olender

Aktualizacja: W związku z nadzwyczajną sytuacją epidemiczną, a tym samym w trosce o bezpieczeństwo muzyków oraz pracowników Sinfonii Varsovii i Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, organizatorzy podjęli trudną i konieczną decyzję o odwołaniu koncertu urodzinowego Sinfonii Varsovii 12 kwietnia 2021, transmitowanego online i nadawanego na żywo w Programie Drugim Polskiego Radia.
Organizatorzy zapewniają jednak, że dołożą wszelkich starań, aby koncert mógł odbyć się w innym terminie.

Pogodny, delikatny początek oraz dramatyczne zakończenie: oto przepis na urodzinowy tort Sinfonii Varsovii. Skosztować tego przysmaku będziemy mogli 12 kwietnia 2021 roku o godzinie 19:00. To właśnie wtedy orkiestra pod batutą Marka Janowskiego będzie świętować 37. urodziny. W składzie serwowanego tortu znajdą się dwie symfonie z numerem czwartym: jedna kompozycji Beethovena, a druga Brahmsa. Wydarzenie można obejrzeć za darmo na kanale Youtube orkiestry oraz w serwisie VOD Teatru Wielkiego — Opery Narodowej, a transmisja radiowa zostanie wyemitowana na antenie Dwójki.

orkiestra Sinfonia Varsovia, fot. materiały prasowe orkiestry

IV Symfonia Beethovena, przez Schumanna określona jako „Smukła Greczynka pomiędzy dwoma nordyckimi olbrzymami”, została ukończona jesienią 1806 roku i premierowo wykonana w marcu 1807 roku w pałacu księcia Lobkovitza. Jej pogodny charakter sprawił, że od początku zyskała przychylność publiczności. Rozpoczyna się żartem kompozytora: poważnym, powolnym wstępem, który przechodzi w lekką, wesołą melodię. Co ciekawe, w recenzjach w kontekście drugiej części przewijają się porównania do natury oraz wskazania na ucieleśnienie idei programowej z wiersza Tęsknota F. Schillera.

Ludwig van Beethoven, obraz Josepha Karla Stielera, źródło: Wikipedia

„Nigdy nie napiszę symfonii! Nie masz pojęcia, jak trudno ciagle słyszeć tak wielkiego giganta maszerującego za tobą!” — zarzekał się Johannes Brahms w 1872 r. w liście do dyrygenta Hermana Leviego. Wspomnianym gigantem był oczywiście Beethoven, którego dziedzictwo dziewięciu przełomowych symfonii stawiało poprzeczkę dla następców bardzo wysoko. Brahms nie dotrzymał, na szczęście, przyrzeczenia i w 1876 roku ukończył I Symfonię c-moll, która ze względu na swoje brzmienie została przez dyrygenta Hansa von Bülowa określona „X symfonią Beethovena”. Natomiast jego IV Symfonia e-moll „Elegijna” op. 98 powstała 9 lat później, w 1885 roku. Otwierający temat, dość lapidarny, skonstruowany z dialogu opadających i wznoszących interwałów, rozrasta się w długie frazy pełne dramatyzmu. Po patetycznym zakończeniu pierwszej części, drugą rozpoczyna mocna fanfara rogów, przechodząca w delikatną melodię graną przez instrumenty dęte w akompaniamencie pizzicato kwintetu. W ostatniej części kompozytor wykorzystał popularną w baroku formę passacaglii, czyli wariacji ostinatowych, w których schemat powtarzany jest w basie. 

Johannes Brahms, źródło: wikipedia

Za pulpitem dyrygenckim stanie niemiecki dyrygent polskiego pochodzenia Marek Janowski. Wielokrotnie występował na największych scenach muzycznych świata. Współpracował m.in. z: Orkiestrą Filharmonii Monte Carlo, Filharmonią Drezdeńską, Nouvel Orchestre Philharmonique de Radio France, Radiową Orkiestrą Symfoniczną w Berlinie.

Marek Janowski, fot. Björn Kadenbach; materiały prasowe Dresdner Philharmonie

Koncert będzie można obejrzeć bezpłatnie na żywo na kanale YouTube Sinfonii Varsovii oraz VOD Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. Transmisja radiowa jest zaplanowana na antenie Dwójki.