8.06.2020, Magdalena Jagiełło-Kmieciak
Na kanale Opery na Zamku w Szczecinie w serwisie YouTube można oglądać balet „Pieśń o ziemi” z żywiołową muzyką Romana Palestra, w choreografii włoskiego mistrza tańca Paola Mangioli. „Pieśń o ziemi” jest częścią spektaklu pod tytułem „Wieczór baletów polskich” zrealizowanego w maju 2019 roku, w wykonaniu baletu oraz orkiestry Opery na Zamku pod kierownictwem muzycznym Jerzego Wołosiuka.
„Pieśń o ziemi” Romana Palestra to trzy kompozycje nawiązujące do polskiej ludowości – sobótki, wesela i dożynek. Obok motywów ludowych kompozytor wprowadza własne tematy, sięga też do nowoczesnych środków wyrazu, stosując ostrą, często atonalną harmonię, gwałtownie pulsującą rytmikę, kontrasty i spięcia dynamiczne.
Jak pisał Roman Palester: Dzieło jest zbudowane w formie trzyczęściowej suity. Każda z części wykorzystuje wiele tańców i melodii ludowych (mazurka, krakowiaka, oberka, poloneza itd.), które jednak zostały opracowane zgodnie z wszelkimi zasadami współczesnej techniki harmonicznej i instrumentacyjnej. Dla kompozytora było w tym przypadku interesujące ukazanie, w jakim stopniu ten folklorystyczny materiał może być połączony ze współczesną mową muzyczną i współczesnymi środkami wyrazu.
Jako że inscenizacja Opery na Zamku w Szczecinie była spojrzeniem zagranicznego choreografa, spektakl stał się nietuzinkowy, wniósł ponadkulturowe wartości.
Choreograf szczecińskiej inscenizacji, Paolo Mangiola, nie położył nacisku na fabułę dzieła, przeniósł muzykę na czysty ruch. Jak pisał: Używając każdego elementu utworu i tworząc chwilami wysoce nasycone zdarzenia choreograficzne, ale także wolniejsze segmenty adagio, chciałem oddać kompozycję taneczną, która porusza się w przestrzeni jak poszczególne barwy tęczy, biały szum i spikselowane zdjęcia. W rezultacie chciałem stworzyć przestrzeń, w której możemy zastanowić się nad tarciem pomiędzy kontrolą a nieprzewidywalnością, nad rozłożeniem na części i ponownym dopasowaniem systemu, który nas otacza, nad technologicznym chaosem w zestawieniu z ludzką równowagą.
„Pieśń o ziemi” przedstawia złożoną relację współczesnego człowieka ze światem cyfrowym. Portretowane społeczeństwo współistnieje z nierzeczywistą materią obrazów wygenerowanych przez procesory i karty graficzne. Na scenie widzimy proces pochłaniania jednostki przez cyfrowe medium, reprezentowane przez sieć drobnych obiektów, pryzmatycznie rozszczepiających światło. Niepokojący obraz współczesności.
fot. P. Gamdzyk©Opera na Zamku
